خواص روغن زیتون
روغن زیتون دارای اسیدهای چرب غیر اشباع موفو (MUFA) و آنتی اکسیدان است که باعث طول عمر و کاهش بیماری‌های مرتبط با مصرف روغن‌های اشباع میشود.
خواص روغن زیتون برای سلامتی بدن:
- روغن زیتون سلامت شریانها را تامین میکند.
- روغن زیتون مانع آسیب رساندن رادیکال‌های آزاد حاصل از چربی‌ها و روغن‌ها به سیستم قلبی- عروقی میشود.
- کلسترول خون و به خصوص نوع بد آن یعنی LDL را کاهش میدهد، بدون اینکه که نوع خوب آن یعنی HDL کاهش پیدا کند.
- روغن زیتون از مسموم و اکسیده شدن LDL کلسترول جلوگیری میکند.
- یکی دیگر از خواص روغن زیتون این است که مانع رسوب پلاک‌ها در جدار شریان شده و در نتیجه مانع تنگ‌شدن شریانها میشود.
- روغن زیتون به علت دارا بودن چربی‌های غیر اشباع MUFA باعث اتساع سرخرگ‌ها شده و از این طریق باعث کاهش فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی میشود.
- تنظیم قند خون بدن از خواص روغن زیتون است.
- روغن زیتون دارای آنتی‌اکسیدان‌های قوی مثل پلی‌فنول‌ها و فلاوونوئیدها میباشد که این آنتی‌اکسیدان‌ها باعث کاهش پر اکسیداسیون چربی‌ها در بدن و به دنبال آن کاهش استرس اکسیداتیو می‌شوند. در نتیجه بدن را از صدمه رادیکال‌های آزاد حفظ میکند و بدین طریق باعث کاهش ابتلا به انواع سرطان، خصوصاً سرطان پوست، روده و سرطان پستان در زنان میشود.
- به علت خاصیت آنتی‌اکسیدانی روغن زیتون، دیواره سرخرگ‌ها را از گزند رادیکال‌های آزاد محافظت کرده و چسبیدن LDL را به دیواره سرخرگ‌ها و همچنین ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش میدهد.
دیگر خواص درمانی روغن زیتون:
- کاهش فشار خون بالا
- درمان خون ریزی لثه و تقویت لثه
- تقویت حافظه
- جلوگیری از سفید شدن مو
- تسکین دردهای روماتیسمی
سایر خواص روغن زیتون:
- از جمله خواص روغن زیتون این است که اثر نرم‌کنندگی، ملین و صفرا دارد.
- روغن زیتون سنگ‌های صفراوی را دفع و یبوست‌های مزمن را درمان میکند، معالج قولنج‌های ناشی از ورم کلیه است.
- تسکین درد و سوزش سوختگی‌ها، درمان آفتاب‌زدگی و سرمازدگی، گزش حشرات، مار و عقرب از دیگر خواص روغن زیتون است.
- پژوهشگران معتقدند مصرف روغن زیتون خطر سرطان سینه را در زنان کاهش میدهد. تحقیق روی سلول‌های سرطان سینه در زنان نشان داد که اسید اولئیک روغن زیتون اثر ژن سرطان‌زای این بیماری را کاهش میدهد.
- پژوهشگران به زنان توصیه میکنند که در رژیم غذایی خود از زیتون و روغن آن استفاده کنند.
- همچنین روغن زیتون خاصیت نرم کردن عضلات و آرام‌بخشی درد استخوان را دارد.
- در مورد خواص روغن زیتون برای مو می‌توان گفت که روغن زیتون به موها نرمی و لطافت خاصی می‌بخشد و باعث تقویت مو میشود.
- از بین بردن چین و چروک از جمله خواص روغن زیتون برای پوست است و باعث لطافت و نرمی و شادابی پوست صورت میشود.
- اجزای مغذی خاص در روغن زیتون میتواند دلیل تاثیر مثبت رژیم غذایی مدیترانه‌ای بر سلامت قلب باشد. این ترکیبات که تحت عنوان “فنل” نامیده می‌شوند اثر آنتی‌اکسیدانی، ضد التهابی و جلوگیری از تشکیل لخته در عروق دارند.
- مصرف غذاهای غنی از ترکیبات فنلی میتواند سلامت قلبی عروقی را بهبود بخشد و بر قلب نیز تاثیر حفاظت بخش دارد.
- روغن زیتون دارای سدیم، ویتامین A و E و آهن است.
- زیتون رسیده از نظر طب قدیم ایران گرم و قابض است و میوه نارس زیتون سرد و خشک است و روغن زیتون گرم و خشک است. برگ درخت زیتون نیز گرم و خشک میباشد.
- دم‌کرده برگ زیتون داروی خوبی برای پائین آوردن فشار خون است. بدین منظور باید ۲۰ عدد برگ زیتون را داخل ۳۰۰ گرم آب ریخته و آن‌را بمدت ۱۵ دقیقه بجوشانید. سپس کمی قند به آن اضافه کرده و به مقدار یک فنجان دو بار در روز از آن بنوشید. بعد از دو هفته باید به مدت ۸ روز نوشیدن این دم کرده را قطع کنید و سپس ادامه دهید.
- دیگر خاصیت روغن زیتون، کرم‌کش بودن آن است.
- رفع سرفه‌های خشک از دیگر خواص روغن زیتون است.
- رفع خارش گزیدگی حشرات یکی دیگر از خواص روغن زیتون است که باید آن را به محل گزیدگی بمالید.
- بدن بچه‌هایی را که مبتلا به نرمی استخوان و کم‌خونی هستند با روغن زیتون ماساژ دهید اثر مفیدی دارد.
- برای رفع پیوره لثه، روغن زیتون را بر روی لثه بمالید.
- یکی دیگر از خواص روغن زیتون در برطرف کردن خراش و ترک پوست است، برای این منظور گلیسیرین و روغن زیتون را به مقدار مساوی با هم مخلوط کرده و روی پوست بمالید.
خواص دارویی روغن زیتون:
- جوشانده برگ درخت زیتون برطرف‌کننده نقرس و رماتیسم است.
- برای سرباز کردن جوش‌ها و کورک‌ها زیتون را له کرده و روی جوش یا کورک بمالید.
- دم‌کرده برگ درخت زیتون تب‌بر است.
- دم کرده و جوشانده پوست درخت زیتون تب‌بر و درمان کننده مالاریا است.
- پماد میوه نارس زیتون برای سوختگی مفید است.
- جویدن برگ زیتون برای از بین بردن زخم‌های دهان مفید است.
- از جمله خواص روغن زیتون می‌توان به درمان سستی، فلج و لقوه و تقویت نیروی جنسی اشاره کرد. برای تقویت نیروی جنسی باید ۸۰ گرم روغن زیتون را با ۱۴ گرم کندر و ۱۶ گرم سیاه دانه مخلوط کرده و به مدت سه روز از آن بخورید.
- همچنین ماساژ پوست با روغن زیتون، تعریق زیاد را کاهش داده، مژه و ابرو را تقویت میکند. این در حالی است که ماساژ پوست سر با روغن زیتون سبب تقویت پوست و مو گشته و شوره سر را برطرف می‌سازد و موهای سپید شده را سیاه میکند و این یکی دیگر از صدها خواص روغن زیتون برای مو است.
- چند قطره روغن زیتون سریعا خارش و سوزش چشم و پلک را تسکین داده و آبریزش چشم را برطرف ساخته و قوه بینایی را تقویت میکند.
- مخلوط مساوی روغن زیتون و گلیسیرین نیز نقش مفیدی در معالجه پوست پای ترک خورده، درمان شوره سر و ریزش مو، جلوگیری از سفیدی مو دارد.
- در سرطان‌های سینه، روده بزرگ و راست روده کاملاً مشخص شده که نوع چربی مصرف شده، یکی از عوامل مهم در ایجاد این سرطان‌هاست و مقدار چربی تأثیر چندانی در بروز آنها ندارد.
مطالعات بر روی خواص روغن زیتون نشان داده که این ماده میزان آسیب‌های سرطانی را کاهش داده و تعداد تومورهای توسعه یافته را به شکل آشکاری کاهش میدهد و این تومورها تهاجم کمتر و درمان پذیری بیشتری دارند. این اثر مربوط به وجود اسید لینولئیک است که یک اسید چرب امگا ۶ میباشد. این اسید چرب در تولید پروستاگلاندین‌هایی موثر است که از ایجاد و توسعه تومورها جلوگیری میکنند.
- از فواید روغن زیتون این است که مصرف آن به صورت منظم، هر دو فشار خون سیستولی و دیاستولی را کاهش میدهد و مقدار دوز داروهای لازم برای کاهش فشارخون را در بیماران کم میکند.
ویژگی های روغن زیتون:
- روغن زیتون بهترین روغن برای پخت و پز است زیرا در اثر حرارات خراب نمی‌شود.
- دوام و مدت نگاهداری آن نسبت به روغن‌های دیگر بیشتر است و حتی می‌توان آن را فریز کرد.
- روغن زیتون برای هیچ کس مضر نیست و همه افراد می‌توانند از آن استفاده کنند فقط میوه تازه و یاقوتی آن معده را سست میکند و ممکن است تولید استفراغ کنند.
خواص روغن زیتون و التهاب روماتیسمی:
- التهاب روماتیسمی از بیماری‌های عفونی مزمن است که در مفاصل ایجاد میشود. عوامل عفونی، ژن‌ها، هورمون‌ها و رژیم غذایی در بروز آن نقش دارند. از خواص روغن زیتون این است که مصرف منظم آن باعث تسکین علائم این بیماری میشود.
افرادی که میزان کمی روغن زیتون مصرف میکنند، ۲/۵ برابر افرادی که رژیم غذایی سرشار از این روغن را دارند به التهابات روماتیسمی مبتلا می‌شوند. مکانیسم این عمل هنوز مشخص نشده است، ولی این اثر احتمالاً به آنتی اکسیدان‌های موجود در روغن زیتون مربوط میشود.
خواص روغن زیتون برای دستگاه گوارش:
- روغن زیتون، صفرا بر است و باعث تخلیه کیسه صفرا میشود، به این ترتیب که انقباض کیسه صفرا و تولید نمک‌های صفراوی را در کبد تحریک کرده و در نتیجه دفع کلسترول را از طریق صفرا افزایش میدهد و از ایجاد سنگ‌های صفراوی جلوگیری میکند.
- روغن زیتون به علت داشتن سیتواسترول‌ها مانع جذب کلسترول در روده کوچک میشود و جذب عناصر معدنی مثل کلسیم، منیزیم و آهن را افزایش میدهد.روغن زیتون ملین است و از یبوست جلوگیری میکند.
- همچنین از خواص روغن زیتون این است که انگل‌ها و کرم‌های روده را از بین می‌برد.
فواید روغن زیتون برای کاهش احساس درد:
- ماده‌ای به نام اوله آکانتال در روغن زیتون وجود دارد که اثری مشابه قرص‌های مسکن مانند ایبوپروفن در کاهش درد دارد. آنزیم مخصوصی در بدن وجود دارد که سبب آغاز درد میشود و ماده اوله آکانتال جلوی فعالیت این آنزیم را می‌گیرد، در نتیجه فرآیند احساس درد متوقف میشود. با مصرف روزانه ۵۰ گرم روغن زیتون، حدود ۹ میلی گرم اوله آکانتال به بدن میرسد، این مقدار یک‌دهم میزان داروی ایبوپروفنی است که برای کاهش درد یک فرد بزرگسال تجویز میشود.
روغن زیتون و چاقی:
در کشورهای غربی، چاقی مشکل بزرگ سلامت مردم است، زیرا میزان کالری دریافتی از طریق غذاهای مختلف افزایش یافته، ولی میزان فعالیت روز به روز کاهش می‌یابد، در نتیجه چاقی اتفاق می‌افتد.
- روغن زیتون مانند سایر چربی‌ها، ۹ کیلو کالری انرژی دارد و به نظر میرسد که مصرف آن باعث چاقی میشود. ولی ثابت شده رژیم غذایی غنی از روغن زیتون بیشتر از غذاهای کم‌چرب به کاهش وزن کمک میکند. پس یکی دیگر از خواص روغن زیتون درمان چاقی میباشد. در واقع آنچه در بروز چاقی مؤثر است، نوع چربی مصرف شده است، نه مقدار چربی موجود در غذا.
- از دیگر خواص روغن زیتون می‌توان به کاهش کشش ماهیچه‌های حلقوی در پایین معده اشاره کرد که در حرکت توده غذا به سمت روده تأخیر ایجاد میکند، در نتیجه محتویات معده به آهستگی و به تدریج وارد دوازده میشود و احساس سیری مدت بیشتری طول می‌کشد و با کاهش اشتها فرد میتواند غذای کمتری مصرف کند.
خواص روغن زیتون و تغذیه نوزاد:
- رشد نوزادانی که مادران آنها روغن زیتون مصرف میکنند، از نظر قد و وزن و رفتارهای روان شناختی بهتر است. همچنین نوزاد برای جلوگیری از اکسیداسیون مواد در اثر ورود اکسیژن هوا، به ویتامین E نیاز دارد. اگر چه میزان این ویتامین در روغن زیتون زیاد نیست، ولی برای جلوگیری از اثرات اکسیداسیون کافی است.
روغن زیتون و پیری:
- بسیاری از بیماری‌های دوران پیری مثل پوکی استخوان و آلزایمر تحت تأثیر رژیم غذایی قرار دارند.
- یکی دیگر از هزاران خواص روغن زیتون این است که با کمک به جذب کلسیم، باعث رسوب آن در استخوان‌ها شده و از پوکی استخوان جلوگیری میکند.
- روغن زیتون از بروز فراموشی و آلزایمر در افراد مسن جلوگیری میکند، ولی مکانیسم عمل آن ناشناخته است. به نظر میرسد اسیدهای چرب غیراشباع موجود در روغن زیتون میتواند باعث حفظ ساختار غشای سلول‌های مغزی شوند.
- فرآیند پیر شدن در انسان با آسیب تدریجی و تغییر ساختمان پوست همراه است. تغییرات پوست مثل ضخیم شدن و از دست دادن قابلیت ارتجاعی لایه‌های پوست، به علت تجمع کلاژن باعث میشود که پوست در برابر عوامل خارجی مثل تشعشات خورشیدی که رادیکال‌های آزاد را ایجاد میکنند حساس شده و روند پیری تسریع شود.
- مواد آنتی اکسیدان خصوصاً ویتامین E موجود در روغن زیتون از ایجاد رادیکال‌های آزاد و فرآیند اکسیداسیون در سلول‌های پوستی و ایجاد سرطان‌های پوست جلوگیری کرده و کمک میکند تا سلول‌های پوست انعطاف پذیری خود را حفظ کرده و عوارض پیری دیرتر ظاهر شود.